نگهداری برنج | برنج یکی از اصلی‌ترین مواد غذایی در سفره ما ایرانی‌ها و بسیاری از کشورهای آسیایی محسوب می‌شود. اگر تجربه نگهداری برنج خام در خانه را داشته باشید، احتمالاً می‌دانید که تنها کمی بی‌توجهی در این کار می‌تواند موجب خراب شدن برنج و زیاد شدن موجوداتی ریز به نام شپشک در آن شود که شروع به خوردن برنج می‌کنند. برنج خام رطوبت کمی دارد و از همین رو اگر به شیوه درستی از آن نگهداری کنید تا مدت‌ها سالم باقی می‌ماند.
باید بدانید که ماندگاری برنج قهوه‌ای خام کمتر از برنج سفید است. از آنجایی که برنج قهوه‌ای نسبت به برنج سفید کمتر فرآوری شده است، اسیدهای چرب باقی مانده در لایه سبوس برنج می‌تواند اکسید شده و موجب فاسد شدن برنج شود. معمولاً برنج قهوه‌ای در انبار نگهداری برنج برای ۳ تا ۶ ماه، در یخچال ۶ تا ۱۲ ماه و در فریزر تا ۱۸ ماه قابل نگهداری است.
رطوبت بزرگ‌ترین دشمن برنج خام است که موجب رشد حشراتی ریز به نام شپشک در برنج می‌شود. این حشرات که از برنج تغذیه می‌کنند، خیلی زود تولید مثل می‌کنند و زیاد می‌شوند. بهترین دما برای نگهداری برنج ۴/۵ درجه سانتی‌گراد یا کمتر است.

نگهداری بـرنج

بهترین ترفندهای نگهداری برنج خام در منزل

1. قبل از نگهداری از برنج خام در منزل حتماً آن را به طور دقیق بررسی کنید

قبل از این که تصمیم بگیرید برنجی را به مقدار زیاد تهیه کنید و یا آن را در منزل نگهداری نمایید، ابتدا مشتی از برنج را بردارید و با دقت بررسی کنید. مطمئن شوید که لابه‌لای برنج کرم‌های ریز سفید یا شپشک‌های سیاه رنگ وجود ندارد. حتی یک دانه شپشک می‌تواند بعد از چند روز به هزاران شپشک دیگر تبدیل شود، بنابراین با دقت برنج‌ها را بررسی نمایید.

2. یک فضای خشک و خنک برای نگهداری برنج خام در خانه انتخاب کنید

بهترین فضا برای نگهداری برنج خام در خانه یک مکان دور از رطوبت و گرما است. یکی از نکات نگه داشتن برنج خام این است که آن‌ها را در یک فضای خشک و خنک قرار دهید.
قرار دادن برنج در انباری. که تهویه مناسبی ندارد. به هیچ عنوان مناسب نیست. سعی کنید برنج را در مکانی که تبادل هوا در آن انجام می‌شود و کاملاً خشک است قرار دهید.

3. بهترین روش نگهداری از برنج خام ایجاد فاصله بین کیسه برنج با زمین و دیوار است

بهترین روش نگهداری برنج خام به مدت طولانی این است که برنج را با فاصله نسبت به زمین و دیوار قرار دهید. این کار موجب می‌شود تا جریان هوا از همه قسمت‌های کیسه برنج عبور کند و از نفوذ رطوبت به داخل کیسه برنج جلوگیری می‌کند. از طرف دیگر قرار دادن کیسه برنج با فاصله نسبت به دیوار و زمین مانع دسترسی سوسک، موش و سایر حشرات به کیسه برنج می‌شود.

نگهداری بـرنج

4. برای نگهداری برنج خام در خانه آن را در ظرف مناسبی قرار دهید

معمولاً نحوه نگهداری برنج خام به این صورت است که آن را داخل کیسه مخصوص، ظروف شیشه‌ای، پلاستیکی مات یا فلزی قرار می‌دهند. گونی‌های نخی هم بهترین گزینه برای نگهداری برنج خام در خانه محسوب می‌شوند.
این کیسه‌ها موجب می‌شوند تا هوا از بافت پارچه عبور کند و از همین رو رطوبت در کیسه برنج جمع نمی‌شود. برای نگه داشتن برنج به مقدار کم بهتر است آن را در ظروف شیشه‌ای، پلاستیک و فلزی با درب محکم قرار دهید.
توجه داشته باشید که برای نگهداری برنج خام حتماً از ظروف خشک و تمیز استفاده کنید. یادتان باشد نگهداری از برنج در ظروف پلاستیکی معمولاً موجب می‌شود تا عطر و بوی برنج تغییر کنید. از همین رو توصیه می‌شود ترجیحا به جای این ظروف از ظروف شیشه‌ای یا فلزی استفاده کنید.

5. جلوگیری از کرم زدن برنج

احتمالا تا‌به‌حال برنج کرم زده را از نزدیک دیده‌اید. برای جلوگیری بهتر است که از همان ابتدا یک یا دو مورد از مواد زیر را در ظرف یا کیسه برنج قرار دهید.
– حبه سیر
– فلفل تند و خشک
– میخک
– آهن مانند میخ یا میلگرد
– برگ گردو
– پوست گردو
– برگ درخت چریش
– نمک
– زنجبیل
– زردچوبه

6. استفاده از جذب‌کننده اکسیژن در کیسه برنج

یکی از اصلی‌ترین علت‌های فاسد شدن موادغذایی به خاطر اکسیژن هوا است که باعث ایجاد محیطی مناسب برای رشد آفات می‌شود. برای مقابله با این مورد می‌توان از جاذب اکسیژن استفاده کرد و با قرار دادن جاذب اکسیژن در کیسه برنج و یا بسته‌بندی موادغذایی دیگر از آفت زدن آن‌ها جلوگیری کرد.

نگهداری در یخچال و فریزر درست است ؟

شاید قرار دادن برنج در یخچال آنهم. در کوتاه مدت و با مقدار خیلی کم امکان پذیر باشد. و مشکلی هم برای برنج ایجاد نشود.
اما نگهداری مقدار زیادی برنج (مثلاً ۵۰ کیلوگرم به بالا) در یخچال امکان‌پذیر نیست، که هدف ما نیز در این مطلب حداقل این میزان برنج است. که طبیعتاً قرار دادن این مقدار. برنج داخل یخچال و فریزر امکان‌پذیر نمی‌باشد. مگر اینکه یک یخچال را فقط برای اینکار اختصاص دهید!

استفاده از قرص سیر برای نـگهداری برنج صحیح است؟

هر چند برخی استفاده از قرص سیر، حبه سیر، نعنا، نمک و…. برای جلو‌گیری از شپشک زدن برنج پیشنهاد می دهند.
اما ترجیح ما بر این است که برای نگهداری برنج از هیچ ماده افزودنی، که باعث تحرک پذیری بیشتر آن می شود استفاده نکنید، استفاده از این موارد برای از بین بردن شپشک برنج کاربرد دارد، اما برای نگه داشتن برنج خیر.

استقاده از قرص برنج صحیح است؟ خیر

همانطور که گفته شد، استفاده از مواد افزودنی برای برنج اشتباه است، علی ‌الخصوص قرص برنج که ماده‌ای بسیار سمی و خطرناک است.
توصیه‌ی ما این است که تحت هیچ شرایطی قرص برنج را نگهداری و استفاده نکیند، متاسفانه سالانه افراد زیادی به دلیل عدم آگاهی از مضرات قرص برنج و روش صحیح استفاده از آن جان خود را از دستت می‌دهند.